Sanayide kullanılan ham maddelerin saf olarak elde
edilmesinde kullanılır. Veya çıkarılan madenlerin işlenmesinde.
Örneklendirirsek:
Çıkarılan madenlerin tamamına yakını saf olarak çıkarılmaz.
Madenin içindeki diğer maddeleri ayrıştırmak için maddelerin ayırt edici
özellikleri kullanılır. Veya Ham petrolün ayrıştırılması işlemi yine bu sayede
gerçekleşir.
— Maddelerin ayırt edici özelliklerinden yararlanılarak
sanayide teknolojide birçok alanda yararlanılmaktadır. Öz kütle farkı ile
çözünürlük ile hal değişimi kullanılarak ayrıştırma yapılmaktadır. Yangın
alarmlarında sigortalarda metallerin genleşme özelliğinden yararlanılmaktadır.
— Gıda sanayisinde öz kütle farkından dolayı maddelerin
ayrıştırılmasını (süzme, damıtma vb.) yöntemler uygulanarak kullanılır.
Maddenin Ayırt Edici Özelliklerinin Saniyede ve Teknolojide
Kullanımı
Laboratuarda bir sıvının içinde çözünmüş olabilecek öteki
maddelerden ayrıştırılarak arıtılması gerektiğinde kullanılan en kolay yöntem
damıtmadır. Damıtma sıvının buharlaşıncaya kadar ısıtılıp daha sonra yükselen
buharın bir soğutma yöntemiyle yeniden sıvılaştırılmasıdır. Böylece sıvı
önceden içerdiği buharlaşmaz maddelerden arınmış olur. Kaynama noktaları
değişik iki sıvının ayrıştırılmasında damıtma yöntemi kullanıldığında işleme
ayrımsal damıtma adı verilir.
Kapalı bir kapta buhar elli bir basınca ulaşıncaya kadar
sıvı buharlaşacaktır. Bu basınç yalnız sıcaklığa bağlıdır ve buharlaşmanın
belli bir sıvı için belli bir sıcaklıkta maksimum sınırını gösterir. Buharın
doymuş olduğunu gösterir. Her sıvının özel bir basınç değeri vardır. Basınç
değeri sıvının doğal yapısına uçuculuğunun yüksek ya da düşük olmasına bağlıdır
ve maddenin miktarından bağımsızdır. Buhar basıncı hemen her zaman mili metre cıva
olarak tanımlanır. Bu aynı miktarda basınç yapma etkisindeki cıva sütunun
uzunluğudur.
Bir sıvını buhar basıncı sıcaklığın artması ile yükselir.
Suyun arıtılması buharlaşma hızını artırır. Sıcaklıktaki bu artış buhar
basıncını sıvıya uygulanan dış basınca eşit duruma getirince sıvı kaynar, bir
başka deyişle sıvı ile buhar arasındaki denge bozularak, sıvı tümüyle buhar
haline geçer. Tüm hal değişimlerinde olduğu gibi, kaynama sırasında tüm sıvı
buhar haline geçinceye kadar sıcaklık değişmez kalır. Deniz seviyesinde su 1atm
basınç altındadır.100Cde suyun buhar basıncı 1atmye eşittir. Bu yüzden suyun
kaynama noktası 100C’dir.
Bir sıvı daha uçucu oldukça, belli bir sıcaklıkta buhar basıncı
yükselir ve dış basınca ulaşması kolay olur. Buna iyi bir örnek olan eterin
kaynama noktası son derece yüksek bir buhar basıncının bir sonucu olarak
35C0’dir. Bu özelliklere dayanılarak bir çözelti, içindeki katışıklardan
arıtılabilir. Ama bir karışımındaki iki sıvının kaynama noktaları arasında 80C den yüksek bir fark varsa,
bunların ayrıştırılması kolaydır, kaynama noktaları arasındaki fark 80C den az ise iki arı bileşe
elde etmek zordur
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder
Yorumlarınız İçin Teşekkür Ederim