Karalar Denizlere Oranla Daha Çabuk Ve Fazla Isınırken, Denizler Daha Yavaş Ve Az Isınır.

Karalar ve denizlerin etkisi: 

Karalar denizlere oranla daha çabuk ve fazla ısınırken, denizler daha yavaş ve az ısınır. Çünkü;

• Karaların öz ısıları daha düşüktür.

• Karalar durağandır.

• Karalar mat, denizler ise saydamdır.

Karalarda güneş ışınlan ancak 50-100 cm derinliğe kadar etki ederken, bu derinlik denizlerde 150-200 metre kadardır. Sıcaklık yazın karalarda çok yüksek olmasına karşın, kışın da çok düşer. Günlük ve yıllık sıcaklık farkı fazla olur. Denizler karalara oranla geç ısınıp geç soğuduğundan karasal iklimlerde en sıcak ay Temmuz iken, denizel iklimlerde Ağustos’tur. Kuzey Yarımkürede karaların oranı Güney Yarımküre’ye göre daha fazla olduğundan yıllık sıcaklık ortalaması Güney Yarımküre’den 2 derece fazladır. Yine Kuzey Yarımküre’de karalar Güney Yarımküreden daha fazla yer kapladığından Kuzey Yarımküre’de yazın fazla ısınma, kışın da fazla soğuma gerçekleşir. Bu durum yıllık sıcaklık farkını artırır. İzoterm eğrilerinde de sapma Kuzey Yarımküre’de daha fazla olur. Kara ve denizlerin farklı ısınmasının diğer bir sonucu ise; denizden karaya esen rüzgarların yazın serinletici, kışın ılıtıcı etki yapmasıdır. Yaz aylarında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Akdeniz Bölgesi’nden fazla ısınması, kış aylarında ise fazla soğuması, karasal ve denizel bölgelerin farklı ısınmasına bir diğer örnektir.

Nemin etkisi: Havadaki su buharına nem denir. Nem miktarı deniz ve göl kenarlarında fazla, denize uzak ve yüksek bölgelerde azdır. Nemin sıcaklık dağılışına etkisi;

• Nem bir yerin fazla ısınmasını ve soğumasını engelleyerek günlük ve yıllık sıcaklık farkını azaltır.

• Ekvator çevresi güneş ışınlarını dik veya dike yakın açıyla almasına rağmen, Dünya’nın en sıcak yeri değildir. Bu durumun nedeni nemliliğin fazla olmasıdır. Oysa güneş ışınlarını yıl içinde daha eğik alan dönenceler civarı nem azlığı nedeniyle aşırı ısınma sonucu Dünya’nın en sıcak yerleri olmuştur.

• Havanın bulutlu olduğu günlerde yerin ısı kaybı az, bulutsuz olduğu günlerde ise ısı kaybı fazla olur.

• Türkiye’de bağıl nem oranı en fazla Karadeniz kıyılarında olduğundan, günlük ve yıllık sıcaklık farkı en az bu kıyılarda yaşanır. Oysa Türkiye’nin denizden uzak iç kesimlerinde nem azlığı sonucu, günlük ve yıllık sıcaklık farkı artar, yazın aşırı ısınma, kışın aşırı soğuma gerçekleşir.

• Burdur, Van, Beyşehir ve İznik gibi yerler göl kenarında bulunduklarından nemliliğin etkisinde kalırlar.

Okyanus akıntılarının etkisi: Deniz veya okyanus sularının yatay yönde yer değiştirmesine akıntı denir. Daimi rüzgarlar okyanus yüzeylerinden 100-200 m derinliklere kadar olan suları hareketlendirir. Hareketlenen bu sular oluştukları bölgenin sıcaklık özelliklerini büyük ölçüde ulaştıkları bölgelere taşırlar. Ekvator çevresinden kutuplara doğru hareket eden sular, sıcak okyanus akıntısı özelliği taşır ve geçtiği kıyıların sıcaklığını artırır. Golfstream, Brezilya, Kuroşiyo ve Alaska gibi akıntılar sıcak karakterlidir. Kutuplar çevresinden ekvatora doğru hareket eden sular soğuk okyanus akıntısı özelliği taşır ve geçtiği kıyılarda sıcaklığı azaltır. Labrador, Kanarya, Oyoşiyo, Kaliforniya, Benguela ve Humbolt gibi akıntılar soğuk karakterlidir. Golfstream sıcak su akıntısının etkili olduğu İngiltere kıyılarının, aynı enlemde yer alan ve Labrador soğuk su akıntısının etkili olduğu Kanada’nın doğu kıyılarından 10 derece kadar sıcak olması okyanus akıntılarının sıcaklık üzerindeki etkisini