İsimlerin ve isim soylu kelimelerin sonuna gelerek onların
sahiplerini, ait oldukları kişileri belirten eklerdir. Tamlayansız
kullanıldıkları zaman bu eklere iyelik zamirleri de denir. İyelik ekleri
şunlardır:
Tekil Kişiler: Ben
(-ım, -im, -um,-üm) Kitab-ım
Sen (-ın, -in, -un, -ün)
Kitab-ın
O (-ı, -i, -u, -ü, -sı, -si, -su, -sü) Kitab-ı,
araba-sı
Çoğul Kişiler: Biz (-ımız, -imiz, -umuz, -ümüz) Kitab-ımız
Siz (-ınız,
-iniz, -unuz, -ünüz) Kitab-ınız
Onlar (-ları,
-leri) Kitap-ları
kitab-ım, kitab-ın, kitab-ı, kitab-ımız, kitab-ınız,
kitap-ları
masa-m, masa-n, masa-s-ı, masa-mız, masa-nız masa-ları
su-y-um, su-y-un, su-y-u, su-y-umuz, su-y-unuz, su-ları
ne-y-im, ne-y-in, ne-y-i/ne-s-i, ne-y-imiz, ne-y-iniz,
ne-leri
* İyelik ekleri isim tamlamasında tamlanana gelir:
Zil, şal ve gül. Bu bahçede raksın bütün hızı...
Şevk akşamında Endülüs üç defa kırmızı...
Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir.
İspanya neşesiyle bu akşam
bu zildedir.
Kapının kol-u,
işin baş-ı,
hayvan sevgi-s-i
* İyelik ekleri bazen yer bildiren zamirlerden (işaret
zamirleri) sonra gelerek belirtme görevlerinde bulunur:
burası, ötesi, şurası...
* Sıfatlardan sonra gelerek zamir yapar:
doğrusu, böylesi, başkası...
* Bazen isimlerle ve sıfatlarla birlikte sevgi ve abartma
ifade eder:
Camın İstanbul.
Güzelim çiçekler kurumuş
* İyelik eklerinden sonra hâl ekleri gelebilir:
Baba-m-a soracağım.
Kardeş-i-n-i arıyormuş.
* -ler ekiyle –i iyelik eki birlikte kullanılarak zaman
bakımından genelleme yapılır:
akşamları, sabahları, gündüzleri...
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder
Yorumlarınız İçin Teşekkür Ederim