TÜRKİYE'NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE NÜFUS HAREKETLERİ

TÜRKİYE'DE NÜFUSUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
Birleşmiş Milletler ölçütlerine göre yaş grupları şöyledir:
0-14 yaş Genç
15-64 yaş Yetişkin
65+ yaş Yaşlı
Gelişmiş ülkelerde doğum oranı az olduğu için genç nüfus oranı azdır. Geri kalmış ülkelerde genç nüfus oranı fazla, yaşlı nüfus oranı azdır.

Nüfusun Cinsiyet Yapısı
Nüfusun kadın erkek oranına nüfusun cinsiyet yapısı denir. Savaşlar ve göçler nüfusun cinsiyet yapısını etkiler. Savaştan çıkan ülkelerde kadın nüfus oranı fazladır. Cumhuriyetin ilk yıllarında kadın nüfus oranı fazlaydı. İstanbul, İzmir gibi göç alan yerlerde erkek nüfus oranı, Rize, Artvin gibi göç veren illerde ise kadın nüfus oranı fazladır. Askeri birliklerin olduğu yerlerde erkek nüfus daha fazladır. Yaşlı nüfus içerisinde kadın nüfusu erkek nüfusundan fazladır.

Çalışan Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı
Çalışma çağındaki nüfus grubu içerisinde bulunan ve belirli bir işi olan nüfusa çalışan nüfus ya da aktif nüfus denir. Çalışma çağındaki nüfus grubuna girdiği halde işi olmayan nüfusa da işsiz nüfus ya da iş gücüne dâhil olmayan nüfus adı verilmektedir.
Ülkelerin gelişmişlik ölçütlerinden biri de toplam nüfus içindeki aktif nüfus oranı ve aktif nüfusun faaliyet kollarına göre dağılımıdır. Bu konuda belirleyici olan faaliyet kolları tarım, sanayi ve hizmet sektörüdür. Gelişmiş ülkelerde tarım sektöründe çalışan nüfus oranı az, hizmet ve sanayi sektörlerinde çalışan nüfus oranı fazladır. Türkiye'de tarım sektöründe çalışan nüfus oranı gittikçe azalmaktadır. Buna karşılık hizmetler ve sanayi sektörlerinde çalışan nüfus oranı artmaktadır. Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında Türkiye'de aktif nüfus oranı azdır. Türkiye'de 0-14 yaş bağımlı nüfus fazladır.

Türkiye Nüfusunun Eğitim Durumu
Günümüzde gelişen teknoloji sayesinde birçok alanda makineleşme yaygınlaşmış ve insan gücüne olan ihtiyaç azalmıştır. Bunun yerine iyi yetişmiş, eğitimli ve modern araçları kullanabilecek elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında düşük olan okuryazarlık oranı yapılan çalışmalarla 2000 yılında %88’e kadar yükselmiştir. Erkek nüfustaki okuryazar oranı kadın nüfustaki orandan fazladır.
10.sinif_-_coğrafya_-_3._unite

Türkiye’nin Kır ve Kent Nüfusu
Gelişmiş ülkelerde kent nüfusu fazla, kır nüfusu azdır. 1927 yılında Türkiye nüfusunun yaklaşık %76'sı kırlarda yaşarken günümüzde bu oran %35'in altına inmiştir. Kentsel nüfusun hızla artmasının nedeni kırdan kente olan göçlerdir.

Yıllar       Kent Nüfusu     %       Kır      Nüfusu %
1927     3.305.879       24,22    10.342.391 75,78
1940 4.346.249 24,39 1.474.701 75,60
1950 5.244.337 25,01 15.702.851 74,96
1970 13.691.101 38,45 21.914.075 64,55
1980 19.645.007 43,91 25.091.950 56,09
1990 33.326.351 59,01 23.146.684 40,99
2000 44.006.274 64,09 23.797.653 35,01

TÜRKİYE'NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE NÜFUS HAREKETLERİ

TÜRKİYE'DE NÜFUSUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
Birleşmiş Milletler ölçütlerine göre yaş grupları şöyledir:
0-14 yaş Genç
15-64 yaş Yetişkin
65+ yaş Yaşlı
Gelişmiş ülkelerde doğum oranı az olduğu için genç nüfus oranı azdır. Geri kalmış ülkelerde genç nüfus oranı fazla, yaşlı nüfus oranı azdır.

Nüfusun Cinsiyet Yapısı
Nüfusun kadın erkek oranına nüfusun cinsiyet yapısı denir. Savaşlar ve göçler nüfusun cinsiyet yapısını etkiler. Savaştan çıkan ülkelerde kadın nüfus oranı fazladır. Cumhuriyetin ilk yıllarında kadın nüfus oranı fazlaydı. İstanbul, İzmir gibi göç alan yerlerde erkek nüfus oranı, Rize, Artvin gibi göç veren illerde ise kadın nüfus oranı fazladır. Askeri birliklerin olduğu yerlerde erkek nüfus daha fazladır. Yaşlı nüfus içerisinde kadın nüfusu erkek nüfusundan fazladır.

Çalışan Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı
Çalışma çağındaki nüfus grubu içerisinde bulunan ve belirli bir işi olan nüfusa çalışan nüfus ya da aktif nüfus denir. Çalışma çağındaki nüfus grubuna girdiği halde işi olmayan nüfusa da işsiz nüfus ya da iş gücüne dahil olmayan nüfus adı verilmektedir.
Ülkelerin gelişmişlik ölçütlerinden biri de toplam nüfus içindeki aktif nüfus oranı ve aktif nüfusun faaliyet kollarına göre dağılımıdır. Bu konuda belirleyici olan faaliyet kolları tarım, sanayi ve hizmet sektörüdür. Gelişmiş ülkelerde tarım sektöründe çalışan nüfus oranı az, hizmet ve sanayi sektörlerinde çalışan nüfus oranı fazladır. Türkiye'de tarım sektöründe çalışan nüfus oranı gittikçe azalmaktadır. Buna karşılık hizmetler ve sanayi sektörlerinde çalışan nüfus oranı artmaktadır. Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında Türkiye'de aktif nüfus oranı azdır. Türkiye'de 0-14 yaş bağımlı nüfus fazladır.

Türkiye Nüfusunun Eğitim Durumu
Günümüzde gelişen teknoloji sayesinde birçok alanda makineleşme yaygınlaşmış ve insan gücüne olan ihtiyaç azalmıştır. Bunun yerine iyi yetişmiş, eğitimli ve modern araçları kullanabilecek elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında düşük olan okur yazarlık oranı yapılan çalışmalarla 2000 yılında %88’e kadar yükselmiştir. Erkek nüfustaki okur yazar oranı kadın nüfustaki orandan fazladır.
10.sinif_-_coğrafya_-_3._unite

Türkiye’nin Kır ve Kent Nüfusu
Gelişmiş ülkelerde kent nüfusu fazla, kır nüfusu azdır. 1927 yılında Türkiye nüfusunun yaklaşık %76'sı kırlarda yaşarken günümüzde bu oran %35'in altına inmiştir. Kentsel nüfusun hızla artmasının nedeni kırdan kente olan göçlerdir.
Yıllar

Kent Nüfusu

%

Kır Nüfusu

%

1927

3.305.879

24,22

10.342.391

75,78

1940

4.346.249

24,39

1.474.701

75,60

1950

5.244.337

25,01

15.702.851

74,96

1970

13.691.101

38,45

21.914.075

64,55

1980

19.645.007

43,91

25.091.950

56,09

1990

33.326.351

59,01

23.146.684

40,99

2000

44.006.274

64,09

23.797.653

35,01